Misschien heb je het wel eens in het nieuws voorbij zien komen of heb je er helaas zelf mee te maken gehad: nepgeld. De politie waarschuwt er dan ook vaak voor. Maar hoe kan jij zelf vals geld herkennen en wat moet je ermee doen als je toch nepgeld geaccepteerd hebt? Wij geven tips!
Wat is vals geld?
Mensen hebben altijd de behoefte om meer geld te hebben. Criminelen maken hier handig gebruik van en proberen zelf biljetten na te maken. Vals geld of nepgeld is een strafbaarfeit waarbij iemand zelf munten, muntbiljetten en/of bankbiljetten namaakt. In Nederland gaat het vaak alleen over de vervalsing van bankbiljetten. Om dit te maken zijn speciale persen en speciaal papier nodig. Een deel van het drukproces van geld is geheim, maar desondanks zijn er af en toe valse biljetten in de omloop. Als je vals geld hebt en je weet dat, dan is het uitgeven daarvan strafbaar. Geef je een vals biljet uit en dat wordt ontdekt, dan wordt meestal meteen de politie ingeschakeld. Zij gaan dan achterhalen waar het biljet vandaan komt. Mocht je vals geld hebben zonder dat je het weet en je brengt het in bij de politie, dan krijg je hier geen vergoeding voor. Het is dus handig om zelf te weten wanneer je nepgeld in handen hebt.
Wat is het gevolg van vals geld?
Als er veel vals geld gedrukt wordt in een bepaalde periode dan daalt de tegenwaarde van het geld, ten opzichte van het in bezit van goud van een staat. In Nederland controleert De Nederlandsche Bank (DNB) bankbiljetten op vervuiling en echtheid. In 2010 werden 39.600 valse eurobiljetten ontdekt (in 2009 nog 54.900). Deze biljetten hadden een opgedrukte waarde van 1,9 miljoen euro. Het 50 eurobiljet was het meest vervalst met 70%, daarna het 20 eurobiljet met 21%.
Waar komt geld fraude vandaan?
Vals geld komt vaak uit het illegale circuit. Regelmatig rollen internationale politiediensten een ondergrondse drukkerij op. Dit zijn vaak bendes uit Oost-Europa, Italië, China of Colombia. Hierbij gaat het om grote partijen die via het illegale circuit het dagelijkse betalingsverkeer invloeien. Maar je hebt ook gewoon ‘kleine’ criminelen die zich bezighouden met het vervalsen van geld. Deze huis-tuin-en-keukenvervalsingen komen ook nog steeds voor. Vooral jongeren die snel geld willen verdienen, maken gebruik van deze techniek. Het gaat hierbij om kopieën die simpelweg geprint zijn en voorzien van hologrammen die makkelijk via internet te verkrijgen zijn. De handel in deze vervalsingen vindt plaats op straat, op schoolpleinen en via internet. Maar hoe trappen mensen hier dan in, is misschien je eerste vraag. Vaak wordt dit geld op een sneaky manier verspreid, bijvoorbeeld via marktplaats. Als jij je Iphone verkoopt op marktplaats kan het zijn dat de koper het bij je thuis komt ophalen en met cash betaalt. In de schemer bij je voordeur neem jij het geld aan en ben je blij dat de telefoon verkocht is. Je doet vervolgens de deur dicht en merkt dat het geld toch wat anders voelt dan normaal. Zodra je erachter komt is de koper nergens meer te bekennen. Helaas kan het zo makkelijk gaan en hoor je dit dan ook steeds vaker. Vooral oudere mensen worden op deze manier opgelicht.
Hoe herken je het?
Opgelicht worden wil natuurlijk niemand. Vooral niet als het om geld gaat. Daarom is het goed om te weten hoe je nepgeld kunt herkennen. Volg hieronder het stappenplan.
- Snelle controle, voelen en kantelen
Als je geld overhandigd krijgt, is het belangrijk om meteen even snel te checken of het wel echt is. Gelukkig zijn er verschillende echtheidskenmerken die je vrij snel kunt controleren. De Nederlandse Bank heeft een overzicht van alle biljetten en welke kenmerken je bij elk biljet kunt checken. Bij de meeste biljetten is er snel een watermerk te zien, inkt te voelen en kun je door te kantelen een cijfer of hologram zien. Meestal zie je al als je naar de biljetten kijkt dat er iets niet helemaal klopt. Als het biljet vervolgens ook vreemd aan voelt, kun je er eigenlijk al vanuit gaan dat het geen echt geld is.
- Verder dan een snelle controle
Heb je na de snelle controle nog steeds twijfels? Dan kan je op zoek gaan naar meer echtheidskenmerken. Kijk naar de dikte van het papier, check of er een veiligheidsdraad te zien is of pak een vergrootglas en ga op zoek naar ‘microtekst’. Microtekst zijn extra kleine letters of getallen die niet te lezen zijn met het blote oog. Dit is een beveiligingselement dat bijvoorbeeld op bankbiljetten of op paspoorten wordt gebruikt. Vaak wordt het verwerkt in een regel of in een golvend lijnenpatroon. Zie je deze tekst nergens staan? Dan is het waarschijnlijk een nep biljet.
- Gebruik een app
De Nederlandse Bank heeft ook een app uitgebracht waarmee je de echtheid van een eurobiljet kunt controleren. Deze app kan zowel voor Android als voor IOS gedownload worden en heet: ‘Vals of Echt’.
- Een detectie apparaat
Ben je een ondernemer, heb je een winkel of heb je veel met bankbiljetten te maken? Dan is het handig om een detectie apparaat aan te schaffen. Deze apparaten worden steeds vaker gebruikt in supermarkten en in de horeca. Vaak worden alleen de biljetten boven de 50 euro gecontroleerd. Het apparaat checkt snel op echtheid en gaat piepen bij een verdacht biljet.
- Bij twijfel: niet doen!
Heb je met alle stappen het biljet gecontroleerd, maar twijfel je toch nog aan de echtheid. Dan is onze tip om het biljet niet te accepteren. Je bent niet verplicht om geld aan te nemen. Je mag je eigen afweging maken en kunt op zo’n moment beter de andere partij aanbevelen naar een bank of de politie te gaan. Zo loop je zelf geen risico.
- Ik heb een valsbiljet, wat nu?
Erg balen als je een valsbiljet in handen hebt. Zo’n biljet is namelijk niks waard. Zoals we al eerder beschreven kun je ermee naar de politie, maar die geven je dan geen vergoeding voor het neppe biljet. Belangrijk is wel dat je het biljet niet zelf opnieuw gaat uitgeven. Dat is namelijk strafbaar. Weet je nog wie je het biljet heeft gegeven of waar je het hebt gekregen? Ga dan met die informatie en het valse biljet naar de politie. Je krijgt dan een bewijs van afgifte en de politie kan kijken of er actie ondernomen kan worden. Blijkt na controle het biljet toch echt, dan krijg je de waarde alsnog.
Wat is de straf?
Het kan misschien interessant lijken om zelf een paar biljetten uit je printer te laten rollen. Wees er dan bewust van dat de straffen op het uitgeven van vals geld fors kunnen uitvallen. Op de website van de overheid kun je lezen wat voor straf je dan te wachten staat.
